Berlijn

Berlijn Stadsgids
In de afgelopen jaren is Berlijn uitgegroeid tot hoofdstad en metropool; kortom een echte stad! Van de voormalige tweedeling, de politiek contrasterende werelden en de muur, die 28 jaar lang Oost en West Berlijn van elkaar scheidde, is weinig meer te merken. Inmiddels is Berlijn hoofdstad van herenigd Duitsland . De stad waar het parlement en de regering zijn gehuisvest. Stad van de Bondspresident en van veel ministeries. Natuurlijk heeft dat ook zijn aantrekkingskracht gehad op de media en op verschillende belangrijke instanties. De dienstensector is behoorlijk uitgebreid en de hotelbranche bloeit. Vooral het centrum van Berlijn bruist. Restaurants, galerijen, boetiekjes, cafés, en kleinkunst optredens maken het Berlijn van vandaag tot de meest interessante stad van Duitsland.

Vliegveld informatie Berlijn
Berlin-Tegel Airport
The Berlin Airport is ongeveer 8 km noordwest van het centrum van Berlijn.Via taxi, de X9 expres service met de trein nummer109 of 128 . Reistijd ongeveer 30 minuten.

Address: Berlin-Tegel Airport, Berliner Flughäfen-Gesellschaft GmbH, Flughäfen Tegel, 13405 Berlin, Germany

Telephone: +49 180 500 0186

Bezienswaardigheden in Berlijn

Funkturm
Stipt op tijd voor de opening van de derde Duitse Funkausstellung op 4 september 1926 werd ‘het kleine broertje’ van de Parijse Eiffeltoren in gebruik genomen. Het 138 m hoge symbool van Berlijn werd in de volksmond onmiddellijk Langer Lulatsch gedoopt en biedt naast een fantastisch uitzicht over de stad ook een restaurant op 55 m hoogte. Dag. 10.00 – 23.00 uur. Aan de voet van de Funkturm bevindt zich het Duitse Rundfunkmuseum. Hierin wordt een overzicht gegeven van de ontwikkeling van radio en televisie in maatschappelijk en historisch verband. Onder andere te zien: een radiozaak met het aanbod uit de jaren dertig en een ‘Openbaar televisielokaal’ van de Reichspost uit dezelfde tijd. Wo – ma 10.00 – 17.00 uur, district Charlottenburg, Hammarskjöldplatz 1, ingang Messedamm, U – Bahn: Kaiserdamm, S – Bahn: Witzleben

Rijksdag
Naar ontwerpen van Paul Wallot in de jaren 1884 – 1894 gebouwd, net als het paleis van de rijksdagpresident ertegenover. De brandstichter, Marinus van der Lubbe, kwam in 1933 door de tunnel die beide gebouwen verbindt. Het parlement van Hitler vestigde zich in de er tegenoverliggende Krollopera, waarvan de ruïne na de oorlog werd afgebroken, Ook de Rijksdag was – door brand en de gevechten om Berlijn – danig vernield maar werd tussen 1961 en 1972 herbouwd. In 1990 kwam hier de eerste Bondsdag van het herenigde Duitsland tot stand. In de zomer van 1995 werd de Rijksdag door de kunstenaar Christo ingepakt; eromheen vond een stemmig volksfeest plaats dat vele dagen en nachten duurde. Daarna werd het gebouw volledig uitgekleed, om naar een ontwerp van de Britse architect Norman Foster te worden verbouwd ten behoeve van de Duitse Bondsdag die er in 1999 zijn intrek wil nemen. Ten noorden en ten oosten van de Rijksdag verrijzen eveneens gebouwen voor de Bondsdag, ten noordwesten komt de Bondskanselarij. District Tiergarten, Platz der Republik, S- Bahn: Unter den Linden

Stasi – Centrale
Aan de Normannenstrasse bevond zich de zetel van het ministerie voor de binnenlandse veiligheid van de DDR; vele duizenden Stasimedewerkers werkten in het beveiligde gebouwencomplex. Het bureau van minister Mielke kan worden bezichtigd, alsmede documenten over de persoonsvervolging in de DDR, observeertechnieken en cultvoorwerpen van de Stasi. Ma – vr 11.00 – 18.00 uur, za, zo 14.00 – 18.00 uur, district Lichtenberg, ingang Ruschestrasse 103 (huis 1), U – Bahn: Magdalenenstrasse

Spandause citadel
In de 16de eeuw namen de bouwmeesters de tijd voor hun werk. De naar Italiaanse voorbeelden op een eiland in de Havel gebouwde vesting werd in 1590 ingewijd, na een bouwtijd van 30 jaar. Nog veel ouder dan de citadel is de Juliusturm binnen de muren, die waarschijnlijk uit de 12de eeuw stamt. Het Palas (hoofdgebouw) is waarschijnlijk al rond 1220 ontstaan. In de muur aan de zuidelijke zijde bevinden zich grafstenen, die blijkbaar uit het joodse kerkhof van Spandau afkomstig zijn. Dat werd na de verdrijving van de Joden uit de Mark in het jaar 1520 verwoest. Sinds 1960 is het Spandauer Heimatmuseum in het Palas ondergebracht. Bovendien is er een restaurant gevestigd. Di – vr 9.00 – 17.00 uur, za en zo 10.00 – 17.00 uur, restaurant dag. vanaf 11.30 uur, district Spandau, Am Juliusturm, U- Bahn: citadel

Kurfürstendamm
Tientallen jaren lang de etalage van het Westen met dure winkels, chique hotels en goede restaurants. Maar in de loop der jaren is het aanzien van de zo’n 3 km lange boulevard veranderd. De royale breedte ervan werd overigens door Bismarck persoonlijk vastgesteld, met het oog op de Champs Elysees . Fast food- restaurants, goedkope zaakjes en straathandelaren concurreren er nu met vanouds gevestigde winkels. Weer wat chiquer wordt het in de zijstraten, vooral in de Fasanenstrasse. En toch: Cafe Kranzler of een van de talloze andere straatcafés met uitzicht op het kleurrijke gekrioel van mensen mag u niet overslaan! In de 16de eeuw was de wandelpromenade trouwens nog een ruiterpad dat door de keurvorsten werd gebruikt om van het Berliner Schloss naar het jachtslot Grunewald te gaan. Van de prachtige herenhuizen van omstreeks de eeuwwisseling hebben er slechts veertig de Tweede Wereldoorlog doorstaan. District Charlottenburg, U – Bahn: Kurfürstendamm

Begraafplaats Stahnsdorf
Ten zuidwesten van de stad gelegen, vanwege de talloze mausolea en de houten kerk zeer bezienswaardige begraafplaats. Stahnsdorf, Bahnhofstrasse, vanaf S – Bahn Zehlendorf bus 623

Dorpskerk Marienfelde
De oudste van de rond vijftig bewaard gebleven dorpskerken in Berlijn. Deze werd waarschijnlijk rond 1220 door boeren op het ook nu nog door boerenhuizen omgeven dorpsplein gebouwd. Een prachtig voorbeeld van de kerkarchitectuur van de Middeleeuwen. District Tempelhof, Alt – Marienfelde, S – Bahn: Buckower Chaussee, bus 172

Hansa – Viertel
Aan de rand van Tiergarten kon de crème de la crème van de architectenwereld voor de internationale bouwtentoonstelling van 1957 zijn ideeën over het moderne wonen op een in de oorlog volkomen plat gebombardeerd terrein verwezenlijken. Hier staan geen sombere woonkolossen zoals in het Märkische Viertel, maar een aangename mengeling van laag- en hoogbouw, allemaal gebouwd tussen de Strasse des 17. Juni en de S- Bahn. Walter Gropius, Pierre Vago, Alvar Aalto, Egon Eiermann, Oscar Niemeyer, Werner Düttmann (hij ontwierp ook het huis voor de Akademie der Künste aan de Hanseatenweg) en nog vele anderen lieten in dit stadsdeel hun zeer verschillende sporen achter. District Tiergarten, U- Bahn: Hansaplatz

Kreuzberg
Door de sloop van de Muur kwam de wijk van de Szene in het midden van de stad terecht. Als u van de Baerwaldstrasse via de grasvelden aan de Urbanhafen over de Planufer en de Maybachufer met de Turkse markt loopt, ergens het Landwehrkanal oversteekt en dan over de Paul Lincke – Ufer en de Fraenkelufer naar het Böcklerpark gaat, krijgt u een betere indruk van het echte Berlijn dan waar ook. Oud en nieuw, vervallen en gerestaureerd, mooi en lelijk, Turkse snackbars en trendy kroegen – en als u geluk hebt, treft u de broodmagere, werkloze toneelspeler Friedrich Steinhauer aan, die in een café “In der Schweiz, in der Schweiz, in der Schweiz” zingt. Wanneer u dat hoort, bent u echt in Kreuzberg. U- Bahn: Prinzenstrasse

Musea in Berlijn

Egyptisch Museum
De mooiste vrouw ter wereld resideert sinds 1920 in Berlijn: koningin Nefertete, een schepping van een onbekende meester uit het jaar 1 340 v. C. die in 1912 werd opgegraven door Ludwig Borchardt. Miljoenen bezoekers hebben haar sindsdien eer bewezen. Op een andere manier boeit koningin Teja. Haar piepkleine ebbehouten hoofdje (1360 v. C.) is maar 9,5 cm hoog, maar volmaakt van vorm. Vermeldenswaard zijn verder de 8 m hoge Kalabshapoort, een echte mummie, omvangrijke papyruscollecties en een zuilengalerij hit de dodentempel van koning Sahu – Re. Di – zo 10.00 – 18.00 uur, district Charlottenburg, Schlossstrasse 70, bus X21, X26, 109, 110, 145

Het Duitse Techniek Museum
Dit is een van de jongste musea van Berlijn. Van de loopfiets van Freiherr Von Drais (de complete collectie omvat 300 fietsen) via boerenkarren, motorfietsen, automobielen en locomotieven tot heteluchtballons en vliegtuigen (onder andere de Jeannin Stahltaube uit 1913 en de Fokker driedekker uit 1917) geeft het museum een overzicht van middelen waarmee men zich kan voortbewegen. Er is een historische fabriekshal nagebouwd, waarin een zuigerstoommachine staat, die diverse metaalverwerkende machines aandrijft. Boeiend zowel voor kinderen als voor volwassenen is het ‘Spektrum’ proefgedeelte, waar u de grondwetten van natuur en techniek kunt leren kennen. Di – zo 10.00 – 17.30 uur, district Kreuzberg, Trebbinerstrasse 9, Oldtimer – Depot: Möckernstrasse 26, U- Bahn: Gleisdreieck of Möckernbrücke

Het Duits Historisch Museum
Met een overzichtstentoonstelling over de Duitse geschiedenis , wisselende exposities, een afwisselend programma en een bioscoop. Het museum wordt momenteel uitgebreid. Open vrijdag tot en met dinsdag van 10-18 uur, woensdags gesloten, donderdag open van 10-20 uur. Unter den Linden 2 en 3, Buslijnen 100, 157, 348.

Gedenkstätte Deutscher Widerstand
Het Bendler Block, dat nog uit de keizertijd stamt, was tussen 1918 en 1935 zetel van het Reichswehrministerium en daarna tot 1945 van het Oberkommando der Wehrmacht, des Heeres und der Marine. Na de mislukte aanslag op Adolf Hitler van 20 juli 1944 werden op de binnenplaats nog diezelfde nacht de officieren Olbricht, graaf Schenk von Stauffenberg, Mertz von Quirnheim en Von Haeften gefusilleerd. De permanente tentoonstelling documenteert het verzet tegen het nazi-regime. Ma – vr 9.00 – 18.00 uur, do tot 20.00 uur, za en zo 10.00 – 18.00 uur, district Tiergarten, Stauffenbergstrasse 13 – 14, U – Bahn: Kurfürstenstrasse, bus 129

Gemäldegalerie
Dit museum vindt zijn oorsprong in de keurvorstelijke kunstcollecties. Er worden ongeveer 600 schilderijen tentoongesteld. Op de begane grond vindt u Duitse , Nederlandse en Italiaanse schilderkunst van de 13de tot de 16de eeuw en Franse en Engelse schilderkunst uit de 18de eeuw, op de eerste verdieping Vlaamse en Nederlandse 17de eeuwse schilderkunst en Franse , Italiaanse en Spaanse schilderijen uit de 17de en 18de eeuw. Een greep uit de grote namen die hier zijn vertegenwoordigd: Brueghel, Canaletto, Cranach, Dürer, Holbein, Rembrandt, Rubens, Titiaan, Velazquez, Watteau. Het verzamelde werk uit het Bodemuseum en de Schilderijengalerij uit Dahlem is in juni 1998 in dit nieuwe museum bij elkaar gebracht . De nieuwe galerij staat bekend als een van de grootste attracties op museumgebied in Berlijn..

Haus am Checkpoint Charlie (Mauermuseum)
Het na de bouw van de Muur op 13 augustus 1961 gestichte kleine museum documenteert 29 jaar leven en sterven met de Muur en de vredesbeweging. Ook de avontuurlijke middelen die de mensen voor hun vlucht gebruikten – onder andere een zelfgebouwd vliegtuig – zijn te zien. Dag. 11.00 – 18.00 uur, district Kreuzberg, Friedrichstrasse 44, U – Bahn: Kochstrasse, bus 129

Kunstgewerbe – Museum
Het nieuwe gebouw van Rolf Gutbrod, dat sinds 1985 het Kunstgewerbe – Museum (kunstnijverheidsmuseum) huisvest, is in architectonisch opzicht niet onomstreden. Het past niet erg goed bij de andere bouwwerken op deze culturele plek. Het kostbaarste middeleeuwse object is de uit verschillende sacrale voorwerpen bestaande Welfenschatz; van groot historisch belang is ook het Lüneburgse raadszilver uit de Renaissance. Het museum heeft verder een eminente Jugendstil – afdeling. De designafdeling toont vooral tafelservies en huisraad van Bauhaus tot aan de jaren tachtig.

Het Natuurkundig Museum
In een periode van 280 jaar verzamelde dit museum 60 miljoen voorwerpen, die natuurlijk niet allemaal te zien zijn. Uniek zijn de skeletten van dinosaurussen uit Oost – Afrika. Het beroemdst is het skelet van de Brachiosaurus hrancai – het is 12 m hoog en 23 m lang en daarmee het grootste ter wereld. Direct daarnaast staat de versteende oervogel Archaeopteryx lithographica. Van belang is ook de collectie resten van planten en dieren uit 500 miljoen jaar en de mineralenafdeling. Hier is het stuk pekerts te zien waarin Martin H. Klaproth in 1789 het element uranium ontdekte. Di – zo 9.30 – 17.00 uur, District Mitte, Invalidenstrasse 43, U- Bahn: Zinnowitzer Strasse, bus 157, 245, 340

Bröhan – Museum
Liefhebbers van Jugendstil en Art Deco kunnen in dit fraaie museum hun hart ophalen. De aan de deelstaat Berlijn geschonken privé-collectie van Karl H. Bröhan bevat kostbare meubelstukken, schilderijen (Berliner Sezession), porselein, glaswerk, keramiek en metaal uit de periode van de eeuwwisseling tot de jaren dertig. De vazen van Emile Galle, het meubilair van Hector Guimard en Luis Majorelle, de metalen objecten van Henry van de Velde en de collectie Boheems glaswerk steken erbovenuit. Di – zo 10.00 – 18.00 uur, district Charlottenburg, Schlossstrasse la, U – Bahn: Sophie – Charlotte – Platz, bus X21, X26, 109, 110, 145

Neue Nationalgalerie
Zoals bijna alle museumcollecties in Berlijn raakte ook deze sinds 1861 voortdurend uitgebreide collectie van schilderijen en plastieken uit de 19de en 20ste eeuw na het einde van de oorlog over de twee stadshelften verdeeld. In West Berlijn ontwierp Mies van der Rohe in de jaren zestig een passend onderdak voor de collectie aan de rand van Tiergarten. Hier hangt kunst uit de 20ste eeuw, te weten latere werken van Liebermann, Corinth en Slevogt, verder Beckmann, Munch, Hodler, Kokoschka, Klee, Feininger, veel Brückeschilders, dadaïsten, surrealisten, kubisten, fauvisten, de Nieuwe Zakelijkheid.

Restaurants in Berlijn

Bar Central
Bijna altijd vol, vooral nadat de bioscoop ernaast uit gaat. Veel galeriehouders en kunstenaars, ongedekte tafels voor eenvoudig eten, gedekte voor Italiaanse creaties en een lange bar voor geraffineerde cocktails. Ma.-do. 12-2, vr./za. tot 3 uur, zo. gesl., Kreuzberg, Yorckstr. 82, tel. 786 29 89, metro: Mehringdamm, bus 119, 219

Borchardt
In hoge hal met mozaïeken en vloer uit de keizerlijke periode, vlakbij de Gendarmenmarkt in het centrum van Berlijn. Heerlijke gerechten en ’s avonds flink wat prominente gasten. Dgl. 11.30-1 uur, centrum, Französische Straße 47, tel. 20 38 71 10, metro: Französische Straße

Restauration 1900
Hippe kroeg in het stadsdeel Prenzlauer Berg aan het gerenoveerde einde van de Husemannstraße, altijd vol, veel ‘Wessis’, bijna een beetje te druk. Kleine, grappige menukaart, prima spaghetti. Dgl. vanaf 10 uur (open end), Prenzlauer Berg, Husemannstr. 1, tel. 442 24 94, metro: Senefelderplatz

Trio
Klein, eenvoudig en stijlvol. Ambitieuze gastronomen bieden het beste tegen redelijke prijzen in de Charlottenburger Kiez, vlakbij het slot. Familiaire sfeer. Dgl. behalve wo. en do. 19-1 uur, Charlottenburg, Klausenerplatz 14, tel. 321 77 82, S-Bahn (sneltram): Westend

Oren
Aangenaam restaurant in het Joodse cultuurcentrum naast de synagoge. Geen vlees; lekkere vis en ook de rest is lekker. Wie koscher wil eten gaat naar het nabijgelegen Beth-café. Ma.-do. 12-1, vr. 12-2, za./zo. 10-2 uur, centrum, Oranienburger Str. 28, tel. 282 82 28, S-Bahn (sneltram): Oranienburger Straße

Café im Literaturhaus
In de in 1889 door korvetkapitein Hildebrand gebouwde villa. In de jaren ’80 samen met het naburige Kollwitz-Museum en de Villa Grisebach grondig gerenoveerd; gedegen koffiehuis– en literatuurbedrijf: een oase met rijk gesorteerde boekhandel, slechts honderd passen van de “Ku’damm”. Dgl. 9.30-1 uur, Charlottenburg, Fasanenstr. 23, tel. 882 54 14, metro: Kurfürstendamm

Uitgaan in Berlijn

Deutsche Oper Berlin
Bejubelde opvoeringen met bekende internationale sterren in het in 1961 geopende, uiterlijk sobere, maar functionele operagebouw. Charlottenburg, Bismarckstr. 35, tel. 341 02 49, VVK 11-18 uur, metro: Deutsche Oper

Staatsoper Unter den Linden
Klassiek repertoire wordt geboden in Knobelsdorff’s pronkgebouw. Centrum, Unter den Linden 7, tel. 20 35 45 55, VVK Ma.-za. 10-18, zo., feestdagen 14-18 uur, metro/sneltram: Friedrichstraße, bus: 100, 157, 348

Filmkunst 66
Naast een actueel programma ook cultfilms. #KT: ma./di./wo., Charlottenburg, Bleibtreustr. 12, tel. 882 17 53, S-Bahn (sneltram): Savignyplatz, bus: 109, 119, 129, 219

Kalkscheune
Tango, live acts, dj en vooral: op zondagochtend Dr. Seltsams ‘Frühschoppen’ en zondag Tanja’s nachtcafé. Programma 20.30 tot 22.30 uur

Philharmonie und Kammermusiksaal
Schöneberg, Matthäikirchstr. 1, grote zaal tel. 254 88 – 132, kleine zaal tel. 254 88 – 232, VVK: ma.–vr. 15–18, za./zo. 11–14 uur, bus 129, 148, 142, 248

Friedrichstadtpalast
In het nieuwe huis op een nieuwe locatie worden zeer professioneel gemaakte revues en afwisselende nightshows opgevoerd, maar ook kinderrevues voor alle leeftijden. Centrum, Friedrichstr. 107, tel. kassa 23 26 23 26, info 23 26 22 03, U- en S-Bahn (metro en sneltram): Friedrichstraße

Grips-Theater
Volker Ludwig heeft Grips met de stukken »Linke Geschichte« en »Linie1« tot een instituut gemaakt. Tiergarten, Altonaer Str. 22, VVK: avondvoorst. tel. 39 74 74 77, matinees. tel. 397 47 40, metro: Hansaplatz

Quasimodo
Nog steeds het belangrijkste jazzcafé in Berlijn, meestal stampvol, omdat hier de beste jazzmuzikanten optreden of omdat zij hier na een optreden naar toe komen. Dgl. vanaf 21 uur, programma vanaf 22 uur, Charlottenburg, Kantstr. 12 a, tel. 312 80 86, metro: Zoologischer Garten

Winkelen in Berlijn

Hackesche Höfe
#KT: di./wo. Rosenthaler Str. 40/41, tel. 283 46 03, S-Bahn (sneltram): Hackescher Markt

Weekmarkt Maybachufer
Oriëntaalse flair aan het Landwehrkanal. Hier, op de grens tussen Kreuzberg en Neukölln, vindt u verse groenten en fruit, lekkere schapenkaas en ovenvers brood. Kreuzberg, Maybachufer, di. en vr. 12-18.30 uur, U-Bahn (metro): Kottbusser Tor

KaDeWe
Met 60.000 m2 naast Harrod’s het grootste warenhuis van Europa. Het absolute klapstuk is de geïntegreerde supermarkt. Schöneberg, Tauentzienstr. 21, metro: Wittenbergplatz

Warenhuis Schrill
Een paradijs voor elke man die graag een varkentje op zijn stropdas en krokodillen op zijn onderbroek draagt. Charlottenburg, Bleibtreustr. 46, S-Bahn (sneltram): Savignyplatz

Straße des 17. Juni
De belangrijkste rommelmarkt vindt za./zo. tussen 10-17 uur plaats aan de ‘Straße des 17. Juni’. Veelzijdig aanbod, maar voor echte koopjes moet men vroeg uit de veren. Daarnaast een markt met kunst en kunsthandwerk (metro: Ernst Reuter-Platz, sneltram: Tiergarten). Eveneens in het weekeinde is er een vlooienmarkt tussen Zeughaus en Kupfergraben: grafische – en schilderkunst en allerlei (za./zo. 11-17 uur, metro en sneltram: Hackescher Markt). Antiek, kunst en prullaria zijn te vinden in de sneltrambogen aan de Georgenstraße; daar bevinden zich ook een paar restaurants en cafés, vaak livemuziek (wo.-ma. 11-18 uur, bogen 190 t/m 203, U- en S-Bahn (metro en sneltram): Friedrichstraße).

Rio
Modesieraden van gekleurde parels, glas en stras, draad, stenen, goud- en zilverimitatie. Charlottenburg, Bleibtreustr. 52, S-Bahn (sneltram): Savignyplatz

Berlijn Reizenservice