Wenen

15 minuten leestijd

Wenen Stadsgids

Wenen is altijd wel een bezoek waard. In de Kärntnerstrasse, bij uitstek de straat waar men flaneert, wordt acht maanden per jaar bijna meer Italiaans dan Duits gesproken. Overal klikken de fototoestellen van Japanse toeristen. Voor de musea, op de Heldenplatz en bij Slot Belvedere komen de touringcars in grote aantallen bijeen. Rondom het paleis Schönbrunn kan men de toeloop van toeristen nauwelijks aan. Elke twee, drie maanden wordt in Wenen wel een nieuw hotel geopend. Het Weense uitgaansleven – volgens velen is uitgaan nergens plezieriger – breidt zich steeds verder over de stad uit. Wenen heeft zich ontwikkeld tot een van boeiendste Europese toeristencentra. Wenen is ‘in’ en zal dit naar het zich laat aanzien nog lange tijd blijven. Sinds jaar en dag is Wenen met mythen omgeven en met clichés beladen: Wenen als keizerstad – een nostalgische herinnering aan het vroegere Europa; Wenen als hoofdstad van de muziek; de Weense wals (met het monument van Johann Strauss in het stadspark als apotheose in steen en brons); de legendarische Wiener Sängerknaben; de Weense Lipizzanerpaarden; en niet te vergeten de Weense wijncafés, waar u van de witte primeurwijn ‘Heurige’ kunt genieten.

Vliegveld informatie Wenen

Vienna International Airport
De internationale luchthaven Wien-Schwechat ligt 19 km zuidoostelijk van het stadscentrum. In het terminalgebouw bestaan banken, restaurants, winkels, duty-free-shop, huurwagenloketten alsook een toeristische dienst met verhuur van kamers.

Van de luchthaven naar de City AirTerminal (Wenen centrum, provinciale weg) verkeren van 6.00 tot 0.30 uur (april – okt. 24 uur op 24), in omgekeerde richting van 5.00 tot 24.00 uur (april – okt. 24 uur op 24) expresbussen (duur van de rit 20 minuten); verder bestaan er van 6.40 tot 22.40 uur (april – okt. vanaf 3.30 uur) buspendeldiensten van de luchthaven naar het west- en het zuidstation; vanuit het zuidstation 5.55 – 23.50 uur, vanuit het weststation 5.40 tot 23.40 uur.

Sneltreinen pendelen elke 60 minuten tussen het ondergrondse station in het luchthavengebouw en het station Wenen-Noord (Praterstern) alsook Wenen Centrum (City Air Terminal).

Adres: Vienna International Airport, 1300 Wien Flughafen, Postfach 1, Österreich

Telefoon: (0)1 70070

Informatie over vluchten: tel. 71110 – 2233

Bezienswaardigheden in Wenen

Donnerfontein
Het marmeren bassin is het belangrijkste werk van de grote barokbeeldhouwer Georg Raphaël Donner (1739). De centrale figuur is Providentia, omgeven door de allegorische voorstellingen van de rivieren de Enns, March, Traun en Ybbs. De preutse Maria Theresia liet de vier naakte figuren verwijderen. Gelukkig konden de originelen worden gered en zijn ze thans in het Barokmuseum van het Untere Belvedere te bezichtigen. De figuren van de fontein zijn bronzen afgietsels. Neuer Markt, Bus 3 A, U1, U3 Stephansplatz

Haashuis
Hans Holleins tempel van het postmodernisme verheft zich direct naast de Stephansdom, waarvan de vertrouwde contouren zich spiegelen in de grote gevel van spiegelglas. De discussie over dit controversiële, in het najaar van 1990 in gebruik genomen bouwwerk is nog lang niet verstomd. Over een ding is iedereen het eens. Het gezicht op de dom, vanaf het terras, is schitterend. Stephansplatz 12, U1, U3, Stephansplatz

Hundertwasserhuis
Naar de belangstelling van de toeristen te oordelen is het Hundertwasserhuis na de Stephansdom, Schönbrunn en het Belvedere de grootste attractie van Wenen. Het zet alle voorschriften in de bouwkunst op zijn kop: er is geen rechte lijn te vinden, nauwelijks horizontale vlakken, geen symmetrie, er groeien bomen uit regelmaat die bepalend zijn voor ons alledaagse leven: een beetje een sprookje en vooral veel Disneyland, 1030 Löwengasse / Kegelgasse, Strassenbahn N. Op een paar passen afstand ligt het Kunsthaus Wien (Untere Weisgerberstrasse 13, dag. 10.00 – 19.00 uur, waar ook veel werken van Hundertwasser te zien zijn.

Karlskirche
Na de Stephansdom is de Karlskirche het belangrijkste kerkelijk bouwwerk in Wenen, één van de belangrijkste werken van de Europese Barok. Deze kerk is, op grond van een keizerlijke gelofte in het pestjaar 1713, gewijd aan de pestheilige Karl Borromäus. Johann Bernhard Fischer von Erlach begon in 1716 met de bouw, die in 1724 – 1739 door zijn zoon Joseph Emanuel werd voltooid. Drie op zich volledig verschillende bouwelementen – een Romeinse zuilengang, twee triomfzuilen en twee oosters aandoende klokkentorens – worden door de indrukwekkende koepel tot een harmonisch geheel verbonden. Karlsplatz, Straßenbahn D, U1, U2, U4 Karlsplatz

Slot Schönbrunn
Het Oostenrijkse Versailles, de favoriete residentie van Maria Theresia, berust op een vereenvoudigd ontwerp van Johann Bernhard Fischer von Erlach (1695 – 1713). Hij had het slot ontworpen voor de grootvader van de keizerin, met een wijds plein aan de voorzijde en een monumentale trappartij aan de tuinkant. Tussen 1745 en 1760 breidde Nicolaus Pacassi het gebouw uit en richtte het interieur in sierlijke rococo- stijl in. In 1766 volgde het slottheater, in de periode 1771 – 1777 de Gloriette, een open zuilenhal op de hoger gelegen, terrasvormig aflopende heuvel, en in het park in 1778 de ‘Romeinse ruïne’. Hier kon Maria Theresia met haar grote familie bijkomen van het drukke leven op de Hofburg. Hier stond de jonge Marie-Antoinette als herderinnetje op het toneel. Hier resideerde echter ook Napoleon, in 1805 en 1809 en verpoosde het Wener Congres, hier stierf keizer Franz Joseph I in 1916, en hier deed slechts twee jaar later zijn achterneef Karel afstand van de troon. Schönbrunner Schlossstraße 13, Avril – Oct. dagelijks 8.30 – 17uur, Nov. – maart 8.30 – 16.30 uur

Maria am Gestade met de Mariatrappen
Pronkstuk van deze kleine gotische kerk (1330 – 1414) is het opengewerkte maaswerk aan het koepeldak van de toren. Een steile trap leidt naar de interessante gevel; het koor bevat fraaie glasschilderingen uit de 14de en de 15de eeuw. 1010, Salvatorgasse, Citybus 1A, 3A

Zentralfriedhof
Sinds de opening in 1874 zijn hier meer dan twee miljoen mensen begraven. Het ommuurde, een meer dan 200 ha grote terrein en beschikt over aparte afdelingen voor de verschillende geloofsovertuigingen (waarvan bijna een derde wordt ingenomen door de beide joodse afdelingen). Bijna 1000 Weners werden tot een eregraf uitverkoren. Hier rusten ook de componisten Beethoven, Brahms, Gluck, Schönberg en Schubert en de schrijvers Kraus, Nestroy en Werfel. Een eigenzinnige uiting van het expressionisme is het in 1922 – 1923 door Clemens Holzmeister gebouwde crematorium. Dag. 7.00 – 19.00 uur (mei – aug.), 7.00 – 18.00 uur (maart, april, sept., okt.), 8.00 – 17.00 uur (nov. – febr.), 1110, Simmeringer Hauptstrasse 234, Strassenbahn 71

Stephansdom
Het laatromaanse westfront van het indrukwekkende bouwwerk (hoogte van de nok 60 m) wordt gedomineerd door de prachtige, reusachtige toren (omstreeks 1240). Het gotische bouwwerk ontstond in verschillende fasen: tussen 1303 en 1340 ontstond het koor (Albertinische Chor) met middenschip en twee zijbeuken. Na 1359 werd de gevel verbreed en het hoge dak opgericht, dat de Romaanse toren van 1240 (Heidenturm) bijna wegdrukt. De 137 m hoge zuidelijke toren (Stephansturm), het symbool van Wenen, geldt, net die van Freiburg im Breisgau, als de mooiste toren van Duitse Gotiek. In het kerkinterieur maakt vooral de kansel (1514 – 1515), het meesterwerk van Anton Pilgram, grote indruk. De kansel is rijkelijk versierd met figuren en prachtig laatgotisch maaswerk.

Burggarten
Het oostelijke deel van de tuinen, die in 1820 op het terrein van het Burgbolwerk werden aangelegd, waren tot het einde van de monarchie in 1919 uitsluitend toegankelijk voor de leden van de keizerlijke familie. Burgring/Opernring, Trams D, J, 1, 2, Bus 57 A

Musea in Wenen

Academie voor Beeldende Kunsten
De Weense Academie heeft als enige in de Duitstalige landen een galerie van oude meesters. Vooral de collectie Hollandse en Vlaamse meesters legt gewicht in de schaal. Een pronkstuk is Het Laatste Oordeel, een drieluik van Hieronymus Bosch. Op de buitenkant van de zijpanelen ziet u de heiligen Jacobus en Bavo in grisaille; het midden en het rechterzijpaneel tonen in de zich verdringende massa figuren de spookachtige fantasie van de meester. In het prentenkabinet kunt u de grootste collectie middeleeuwse bouwtekeningen ter wereld bestuderen. di – zo 10.00 – 16.00 uur, Schillerplatz 3, U- Bahn Karlsplatz

Historisch Museum van de Stad Wenen
Achter de onopvallende gevel gaat een bijzondere verzameling documentatiemateriaal schuil betreffende de geschiedenis, topografie, kunst en cultuur van Wenen. Te bewonderen zijn onder meer: stadsgezichten en landschapsschilderingen; een model van de Weense binnenstad (1854); de woonkamer van Adolf Loos; schilderijen van Gustav Klimt en Egon Schiele. di – zo 9.00 – 18.00 uur, Karlsplatz 8, tel. 505 87 47, U- Bahn Karlsplatz / Opera

Grillparzerkamer
In het Finanz- und Hofkammerarchiv. Deze grote Oostenrijkse schrijver was directeur van dit instituut. Zijn werkkamer is nog in de oorspronkelijke staat bewaard gebleven. ma – vr 8.30 – 14.30 uur, toegang gratis, Johannesgasse 6, tel. 524 33 57, U- Bahn Stephansplatz

Kunsthistorisch Museum
De onbetwiste nummer één van de zo talrijke Weense musea, één van de allergrootste collecties ter wereld, is voortgekomen uit de particuliere verzamelingen van het Habsburgse vorstenhuis. Al meer dan 100 jaar zijn deze ondergebracht in het gebouw in de opvallende Ringstrassestijl. De kern van de collectie wordt uitgemaakt door de schilderijengalerij. Hoogtepunten: Italiaanse meesters uit de 15de en 16de eeuw; Hollandse en Vlaamse meesters. Pieter Breughel de Oude, ook wel bekend als Boeren Breughel, één van de belangrijkste schilders uit de tijd van het Maniërisme, is met enkele van zijn beste, kleurige werken vertegenwoordigd. Poëtisch en toch topografisch nauwkeurig zijn de Weense landschapsschilderingen (1758 – 61) van de jongere Canaletto (Bemardo Bellotto). De andere collecties van het museum staan hierbij enigszins in de schaduw: de Egyptische en Oosterse collectie; de Grieks- Romeinse collectie met de prachtige Gemma Augustaea; de collectie sculpturen en voorwerpen met het prachtige zoutvat van Benvenuto Cellini. De ‘Saliera’ is het enige dat bewaard is gebleven van de goudsmeedkunst van deze kunstenaar; in zijn memoires schrijft Cellini uitvoerig over het ontstaan van dit werk in opdracht van de Franse koning Frans I.

Natuurhistorisch Museum
Achter de schitterende gevel gaat één van de waardevolste natuurhistorische collecties van Europa schuil. De grondlegger was Franz Stephan von Lothringen, de echtgenoot van Maria Theresia. Als gedreven verzamelaar kreeg hij van de keizerin het betoverende juwelenboeket, een flonkerend samenspel van meer dan 1500 edelstenen en ruim 1000 briljanten, geheel in de speelse geest van de Rococo. Behalve de botanische en zoölogische afdelingen met hun omvangrijke collecties (alleen al zes miljoen insecten) omvat het museum afdelingen voor geologie, antropologie (met een schedelverzameling van meer dan 25.000 stuks) en Prehistorie (Venus van Willendorf Hallstattcultuur). De kinderzaal is didactisch uitstekend ingericht, en zeer populair bij jongere bezoekers. wo – ma 9.00 – 18.30 uur, Burgring 7 (ingang Maria- Theresien PIatz), tU 2 Volkstheater, alle Ringstrasse – lijnen

Haydnmuseum
Haydn kocht dit kleine huis in 1793 en woonde er tot zijn dood in 1809. Hier ontstonden onder meer zijn grote oratoria. 1060, Haydn Gasse 19, tel. 596 13 07, U 3, bus 57A

Restaurants in Wenen

Sirbu
Eten en drinken temidden van de wijngaarden met fantastisch panorama op Wenen. April-midden okt. ma.-za. 15-24 uur, Kahlenberger Straße 210, tel. 320 59 28, bus 38 A, vervolgens te voet of per taxi.

Lusthaus
Een fraai, voormalig keizerlijk jachtpaviljoen met terras, grote kastanjebomen, kittige dames en mousserende wijn. Op intieme voorzomeravonden is het goed toeven in het hart van de Praterauen. De vreugde kan niet op omdat de keuken ook nog eens aan de meest veeleisende wensen voldoet. Za./zo. 12-18 uur, april-okt. ook ma., di., do., vr. 12-23 uur, Freudenau 254 (Hauptallee), tel. 728 95 65, bus 77 A

Pfudl
Typisch Weense ‘Beisl’ (eetcafé) met meerdere gezellige vertrekken en verzorgde burgermanskost. In de zomer ook buiten. Dgl. 9-2 uur, Bäckerstraße 22, tel. 512 67 05, bus 2 A, U 3 Stubentor

Schnitzelwirt
Zeer bekend bij taxichauffeurs en alle inwoners van Wenen met stevige trek. Inrichting en service tellen niet, maar de schnitzels zijn groter en goedkoper dan waar dan ook. Ma.-za. 10-23 uur, Neubaugasse 52, tel. 523 37 71, tram 49, bus 2 A, 13 A, 48 A

Griechenbeisl
In naar zeggen Wenens oudste restaurant worden in meer dan 600 naar oude gewelven verzorgde gerechten geserveerd. De grote attractie is de Mark-Twain- of handtekeningenkamer, waar prominente gasten als Mozart en Beethoven tot aan Einstein en Gina Lollobrigida zichzelf op de muren en plafonds vereeuwigden. Dgl. 11 tot 1 uur, Fleischmarkt 11, tel. 533 19 41, U 1, U 4 Schwedenplatz

Gulaschmuseum
Een »museum« van een wel zeer bijzondere soort: hier worden maar liefst 15 soorten van dit Hongaarse paprikavleesgerecht geserveerd. ’s Zomers kunt ook buiten zitten. Ma.-vr. 7.30-24, za./zo. 10-24 uur, Schulerstraße 20, tel. 512 10 17, U 1 Stephansplatz

Kurcafé Oberlaa
Het stadsfiliaal van de kuurconfiserie van Oberlaa is bekend om zijn schandalig lekkere gebak en taarten. Maar ook de canapé’s, salades en pikante strudels zijn subliem – een ideale plek voor de kleine maaltijd tussendoor, vooral als er buiten kan worden gegeten. Dgl. 8-20 uur, Neuer Markt 16, bus 3 A, U 1, U 3 Stephansplatz

Hietzinger Bräu
Hier beleeft de klassiek Weense rundvleeskeuken onder chef-kok Willi Gindra zijn wederopstanding. 1130, Auhofstrasse 1, tel. 877 70 87, dag. 11.30 – 15.00 en 18.00 – 23.00 uur, U 4 Hietzing, Strassenbahn 60

Wrenkh
Het vegetarisch restaurant, dat een gezonde en natuurlijke voeding voorstaat, heeft een – chiquere en duurdere – dependance in het centrum geopend. KT. 1150, Hollergasse 9, tel. 892 33 56, ma – za 11.30 – 15.30 en 18.00 – 24.00 uur, bus 57A1010, Bauernmarkt 10, tel. 533 15 26, dag. 11.00 – 24.00 uur, Citybus Al

Salzamt
Een van de weinige adressen voor net zo lekker als laat eten in de »Bermudadriehoek«. Geslaagde designinrichting uit de ‘coole’ jaren tachtig. Onder de gasten bevinden zich prominenten uit de cultuur-, media- en reclamewereld. Dgl. 17-3 uur (warme keuken tot 24 uur), Ruprechtsplatz 1, tel. 533 53 32, bus 2 A, 3 A, tram 1, 2, U 4 Schwedenplatz

Uitgaan in Wenen

Burgtheater
Een vlaggenschip van de Duitse spraakkunst. In het tijdperk Peymann (1989-99) beleefde men hier menige storm dankzij verfrissende controverses tussen theaterdirecteur, delen van het ensemble en de pers alsmede het gedeeltelijk zeer conservatieve publiek. Als vanouds klassiek en modern theater op het hoogste niveau. Dr.-Karl-Lueger-Ring 2, tel. 514 44-0, tram D, 1, 2, U 3 Herrengasse

Flex
Live underground in de metrobunker voor verstokte decibelconsumenten – van drum ‘n’ bass via noise en jungle tot hardcore. Dgl. 20 tot 4 uur, Donaukanalpromenade/Augartenbrücke, tel. 533 75 29, U 2, U 4 Schottenring

Kulisse
Het pionierspodium voor alle soorten geëngageerde kleinkunst is gehuisvest in een oud voorstadpension. In de zaal heerste een gemoedelijke kroegsfeer; tijdens optredens wordt gewoon eten en drinken geserveerd. Rosensteingasse 39, tel. 485 38 70, tram 9, 44

Konzerthaus
In dit stralend witte Jugendstilgebouw worden voornamelijk modern-klassieken – Mahler, Bartók, Strawinsky – en moderne muziek opgevoerd. Maar ook alle andere genres van barok en renaissance tot aan pop en jazz krijgen regelmatig de ruimte. Het huisorkest van dit concertgebouw, dat zich vanouds als »vooruitstrevende« concurrent van de conservatievere ‘Musikverein’ profileert, is het symfonieorkest ‘Wiener Symphoniker’. Lothringerstraße 20, tel. 712 12 11-0, tram D, 71, U 4 Stadtpark

Odeon
Erwin Piplits Serapionstheater heeft met zijn onconventionele ensceneringen, een synthese uit toneel, pantomime, dans en muziek, internationaal een uitstekende naam opgebouwd. Vaak vinden hier ook gastoptredens van geestverwante gezelschappen plaats. Taborstraße 10, tel. 214 55 62-0, tram 1, 2, 21, N

Filmmuseum
Het Mekka voor cineasten vertoont curieuze films uit de hele wereld. Zomerstop juni-eind sept., Augustinerstraße 1, tel. 533 70 54, tram D, J, 1, 2, U 1, U 2, U 4 Karlsplatz

Staatsoper
Het “Haus am Ring” symboliseert samen met hoogstens de ‘Musikverein Wien’ Wenens rang als muziekmetropool. Sinds de opening in het jaar 1869 stonden hier nagenoeg alle grote operazangeressen en -zangers van de wereld op het podium en dito dirigenten aan de muzieklessenaar. Als vanouds wordt hier tien maanden lang, van 1 september tot 30 juni, bijna dagelijks een ander stuk opgevoerd. Dit is de thuisbasis van het Weens filharmonisch orkest.De entreeprijzen zijn aanzienlijk, ondanks de permanente, hoge staatssubsidies. De beste stoelen tijdens premières kosten tot 170 Euro. Als men wat zichtbeperkingen op de koop toe neemt, kan men ook al voor 7-20 Euro genieten van een feestelijke avond. Een staanplaats kost maar 2,20 Euro. Bij populaire opvoeringen moet u er echter rekening mee houden dat u uren voor de kassa in de rij staat. Een beter idee is om de gewenste kaarten vooraf schriftelijk bij het ‘Bundestheaterverband’ te bestellen. Op de wat kortere termijn kunt u het bij de voorverkoopbureaus proberen, die vaak over restkaarten beschikken. In noodgevallen kennen ook de portiers van goede hotels sluipwegen om het onmogelijke mogelijk te maken. Opernring 2, tel. 514 44-0, tram D, J, 1, 2, 62, 65, bus 59 A, U 1, U 2, U 4 Karlsplatz

Theater an der Wien
In dit in 1801 geopende theater vond de eerste vertolking van Beethovens »Fidelio« plaats. Maar ook talrijke theaterstukken van Kleist, Grillparzer, Raimund en Nestroy alsmede operettes van Strauß, Suppé, Millöcker, Zeller, Lehár, Kálmán en anderen gingen hier in première. Tussen 1945 en 1955 diende het als uitwijkmogelijkheid van de staatsopera. Vandaag de dag leeft het theater van musicalproducties. Tijdens de festivals eind mei/begin juni vinden hier echter hoogstaande theater-, opera- en balletopvoeringen uit binnen- en buitenland plaats. Linke Wienzeile 6, tel. 587 05 50, kaarten bestellen via tel. 588 85, bus 59 A, U 4, Kettenbrückengasse, U 1, U 2, U 4 Karlsplatz

Theater in der Josefstadt
Dit bolwerk van gedistingeerde conversatiestukken en boulevardtheater met af en toe uitstapjes in de sferen van verheven klassieke en dramatische moderne literatuur laat sinds kort ook een tendens tot progressievere thema’s en ensceneringen zien. Deze worden niet altijd even juichend ontvangen door het traditioneel conservatieve publiek. Josefstädter Straße 26, tram J, bus 13 A, tel. 427 00-0, www.josefstadt.org

Schauspielhaus
Onder de geëngageerde leiding van Hans Gratzer verdedigt dit theater succesvol zijn naam als vooraanstaand avant-gardetheater van de stad, dat geen concessies aan theatertradities accepteert. Porzellangasse 19, tel. 317 06 16, tram D

Winkelen in Wenen

Wiener Antiquariat
Een van de belangrijkste adressen op het gebied van topografische ansichtkaarten uit Oostenrijk. Seilergasse 16, tel. 512 54 66

Wein & Co
Grootste assortiment Oostenrijkse druivennat uit zo goed als alle gerenommeerde teeltgebieden. Centrumfiliaal: Habsburgergasse 3, bus 2A, 3A, U1, U3 Stephansplatz, ook in de Mariahilfer Straße 32-34, bus 2A,

Steffl
Traditioneel warenhuis, in 1998 heropend als »First Fashion Department Store«. Mode- en lifestyle-belevenis op 12.000 m2. Exclusief en duur. Ma.-vr. 9.30-19, za. 9.30-17 uur, Kärntner Straße 19, U1, U3 Stephansplatz

Augarten
Die filigrane figuren en het servies uit deze op een na oudste porseleinfabrikant van Europa behoren tot de favoriete souvenirs uit Wenen. In het moederbedrijf in slot Augarten wordt in rondleidingen van een uur het productieproces vanaf de toebereiding van de massa tot aan het modelleren, branden en beschilderen getoond. Aanvang ma.-vr. 9.30 uur, Obere Augartenstraße 1. Verkoop ook in Stock-im-Eisen-Platz 3-4, U1, U3 Stephansplatz; Mariahilfer Straße 31, bus 2A

Altmann und Kühne
Handgemaakte pralines in originele verpakking in de vorm van kleine kistjes, hutkoffertjes, nachtkastjes en mooie kaarsen. 1010, Graben 30, tel. 533 09 27, U- Bahn Stephansplatz

Resi Hammerer
Haar Austrian Look- ontwerpen met hun uitgelezen sportieve elegantie worden van Tokyo tot Hamburg gedragen. Exquise stoffen, exquise bewerking, exquise prijzen. 1010, Kämtnerstrasse 29 – 31, teI. 512 69 52, U- Bahn Stephansplatz

Super supermarkt
Oerweens, Balkan en ‘multiculti’ in het ‘Wiental’. De grootste en mooiste supermarkt van de stad, meer dan 500 m lang en zinnenprikkelend. Langs de Wienzeile tussen Kettenbrückengasse en Karlsplatz, ma.-vr. 6-18.30, za. 6-17 uur, U4 Kettenbrückengasse